Kiều hối là gì? Quy định và cách chuyển tiền kiều hối về Việt Nam? Tình hình kiều hối Việt Nam năm 2022?

Với các nước đang phát triển trong đó có Việt Nam, người Việt Nam sinh sống và làm việc tại nước ngoài đang gia tăng chóng mặt, kiều hối là một nguồn lực quan trọng. Vậy Kiều hối là gì? Khái niệm chuyển tiền kiều hối? Nguồn gốc của hoạt động chuyển kiều hối? Vai trò của chuyển kiểu hối? Điều kiện để chuyển kiều hối về Việt Nam? Cách thức chuyển kiều hối về Việt Nam? Cách nhận kiều hối? Cùng Sky Invest tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây nhé.

Kiều hối là gì?

Kiều hối được hiểu là số tiền ngoại tệ do người Việt Nam đang cư trú và làm việc tại nước ngoài gửi về cho gia đình, người thân trong nước.

Kiều hối là tiền bạc được chuyển từ những người lao động đang trú ngụ ở nước ngoài gửi về cho thân nhân của họ tại quê hương. Tại một số quốc gia đang phát triển trên thế giới, số tiền được đưa vào từ nguồn kiều hối có thể đứng hàng cao thứ nhì trong tất cả các nguồn thu nhập của quốc gia, cao hơn cả viện trợ quốc tế.

Theo pháp luật Việt Nam, tại khoản 1 Điều 4 Pháp lệnh Ngoại hối 2005 (đã sửa đổi 2013), ngoại hối được quy định bao gồm:

• Đồng tiền của nước khác hoặc đồng tiền chung châu Âu (Euro) và đồng tiền chung khác được sử dụng trong thanh toán quốc tế – khu vực (còn gọi là ngoại tệ).
• Ngoại tệ. Bao gồm séc, hối phiếu đòi nợ, thẻ thanh toán, hối phiếu nhận nợ và các phương tiện thanh toán khác.
• Các giấy tờ có giá trị tương đương với ngoại tệ. Gồm trái phiếu Chính phủ, kỳ phiếu, cổ phiếu trái phiếu công ty,và các loại giấy tờ có giá trị khác.
• Kim loại Vàng thuộc nguồn dự trữ ngoại hối nhà nước, trên tài khoản ở nước ngoài của người cư trú.
• Kim loại Vàng dưới dạng khối, hạt, thỏi, miếng nếu mang vào – ra khỏi lãnh thổ Việt Nam.
• Đồng tiền của nước CHXH chủ nghĩa Việt Nam trong trường hợp chuyển vào – ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc được sử dụng để thanh toán phạm vi quốc tế.

Chuyển tiền kiều hối là gì?

Chuyển tiền kiều hối là hình thức những người sinh sống tại quốc gia khác, đến những địa điểm chấp nhận giao dịch để làm thủ tục gửi tiền về Việt Nam cho người nhận tại nước nhà.

Nguồn gốc của hoạt động chuyển kiều hối

Sau khi biết được khái niệm kiều hối là gì thì chúng ta cũng cần tìm hiểu về nguồn gốc của hoạt động này. Có thể nói những người sống ở nước ngoài sẽ thường quan tâm đến cuộc sống của người thân tại quê nhà.

Do đó thì họ thường hỗ trợ thân nhân từ xa bằng một khoản tiền gửi về. Khoản tiền đó có thể được sử dụng để trả nợ, nâng cao đời sống của các thành viên trong gia đình thân nhân có người ở nước ngoài.

Ngoài ra thì kiều hối cũng là một khoản tiền đầu tư nếu người ở nước ngoài thành công, có của ăn của để. Kiều hối hiện tại là một hình thức giúp những người ở nước ngoài tham gia vào những cách sinh lời như các sản phẩm tài chính, công nghệ, hay bất động sản ở quê nhà.

Mở rộng hơn thì hoạt động kiều hối cũng là phương thức để nhằm bảo toàn vốn, giảm thiểu các rủi ro tại thị trường tài chính nước ngoài như khủng hoảng về chính trị hay kinh tế có thể xảy ra bất cứ lúc nào.

Dự trữ ngoại hối nhà nước là gì?

Dự trữ ngoại hối nhà nước là tài sản của Ngân hàng Nhà nước bằng ngoại hối, điều này được thể hiện trong bảng cân đối tiền tệ. Bao gồm:

• Dự trữ ngoại hối nhà nước chính thức chính là phần tài sản bằng ngoại hối thuộc quyền sở hữu Nhà nước được Chính phủ đã giao cho Ngân hàng Nhà nước trực tiếp quản lý;
• Tiền gửi ngoại tệ và kim loại vàng của các tổ chức tín dụng, Kho bạc của Nhà nước gửi tại Ngân hàng Nhà nước, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
• Các nguồn ngoại hối khác.

(Khoản 1 thuộc Điều 3 Nghị định 50/2014/NĐ-CP)

Các đối tượng được nhận ngoại tệ nước ngoài gửi về Việt Nam

Theo quy định tại Điều 5 Quyết định 170/1999/QĐ-TT, các đối tượng được nhận ngoại tệ ở nước ngoài gửi về Việt Nam bao gồm:

1. Tổ chức tín dụng.
2. Doanh nghiệp đã được cung cấp dịch vụ tài chính bưu chính quốc tế.
3. Các tổ chức kinh tế đã được Ngân hàng Nhà nước VN cho phép làm dịch vụ nhận và chi trả ngoaị tệ hoặc các tổ chức kinh tế làm đại lý cho các tổ chức tín dụng thực hiện chi trả ngoại tệ ở trong nước.
4. Các tổ chức tín dụng (bao gồm tổ chức tín dụng không được cấp phép hoạt động ngoại hối và tổ chức tín dụng được cấp phép hoạt động ngoại hối) làm đại lý cho các tổ chức kinh tế được phép làm dịch vụ nhận và chi trả ngoại tệ phạm vi ở trong nước.
5. Các tổ chức tín dụng (bao gồm tổ chức tín dụng không được cấp phép hoạt động ngoại hối và tổ chức tín dụng được cấp phép hoạt động ngoại hối) làm đại lý cho các tổ chức tín dụng được phép.

Quy định khai báo ngoại tệ khi xuất cảnh nhập cảnh

Mức ngoại tệ tiền mặt và đồng Việt Nam tiền mặt phải khai báo khi qua Hải quan cửa khẩu khi xuất, nhập cảnh là:

• Cá nhân khi xuất, nhập cảnh qua các cửa khẩu quốc tế Việt Nam bằng hộ chiếu mang theo ngoại tệ tiền mặt, đồng Việt Nam tiền mặt trên mức quy định: 5.000 USD (Năm nghìn Đô Mỹ) hoặc các ngoại tệ khác có giá trị tương đương. Hoặc 15.000.000 VNĐ (Mười lăm triệu).
• Trường hợp cá nhân nhập cảnh mang theo ngoại tệ tiền mặt bằng hoặc thấp hơn mức 5.000 USD hoặc các ngoại tệ khác có giá trị tương đương và có nhu cầu gởi số ngoại tệ tiền mặt này vào tài khoản thanh toán ngoại tệ của cá nhân mở tại các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được phép hoạt động ngoại hối, cũng cần phải khai báo Hải quan cửa khẩu. Tờ khai nhập – xuất cảnh có xác nhận của Hải quan cửa khẩu về số ngoại tệ tiền mặt mang vào chính là cơ sở để tổ chức tín dụng được phép cho phép gửi ngoại tệ tiền mặt vào tài khoản thanh toán.

• Mức ngoại tệ tiền mặt và đồng VN tiền mặt quy định cần phải khai báo Hải quan cửa khẩu (quy định Khoản 1 Điều này) không áp dụng đối với những cá nhân mang theo các phương tiện thanh toán, giấy tờ có giá trị bằng ngoại tệ hoặc bằng đồng Việt Nam như séc du lịch, sổ tiết kiệm, thẻ ngân hàng, các loại chứng khoán và các loại giấy tờ có giá khác.

Điều kiện để chuyển kiều hối về Việt Nam

Để có thể chuyển tiền kiều hối về Việt Nam, bạn cần có những điều kiện đơn giản sau đây:

• Giấy tờ chứng minh nhân thân như chứng minh nhân dân, căn cước công dân, hộ chiếu.
• Ngoài ra, bạn còn cần cung cấp giấy tờ như giấy khai sinh, hộ khẩu.
• Những hồ sơ, giấy tờ chứng minh mục đích chuyển tiền ra nước ngoài.
• Bên cạnh đó, bạn cũng cần cung cấp đầy đủ các thông tin người nhận như: Họ tên người nhận, số tài khoản nhận, tên ngân hàng nhận.

Bất cứ ai cũng có thể thực hiện giao dịch chuyển tiền về Việt Nam cho gia đình và người thân, bạn bè. Đồng thời, người gửi và người nhận chỉ cần có giấy tờ hợp pháp là được, không cần phải khai báo mục đích chuyển tiền kiều hối là gì.

Thủ tục tiến hành chuyển tiền kiều hối cũng rất nhanh chóng, đơn giản và không quá phức tạp, rắc rối.

Cách chuyển tiền kiều hối về Việt Nam

Để chuyển khoản tiền kiều hối về Việt Nam, người Việt Nam đang sinh sống tại nước ngoài cần làm thế nào? Hiện nay có khá nhiều đơn vị được Nhà nước cấp phép chuyển ngoại tệ về Việt Nam.

Chuyển tiền qua tổ chức tín dụng quốc tế

Các tổ chức tín dụng quốc tế uy tín, có mạng lưới rộng lớn trên thế giới là kênh phù hợp để chuyển kiều hối, ví dụ như Western Union, MoneyGram hay UniTeller. Thủ tục chuyển tiền nước ngoài qua các tổ chức tín dụng rất nhanh gọn và đơn giản. Tổng thời gian từ lúc gửi cho tới lúc nhận chỉ từ 2 – 5 ngày (tùy theo từng loại ngoại tệ).

Chuyển tiền kiều hối qua ngân hàng

Ngân hàng được coi là một phương thức chuyển kiều hối thuận tiện cho cả người gửi lẫn người nhận, ngay cả khi người nhận không có tài khoản tại ngân hàng. Đặc biệt nếu như người thụ hưởng có nhu cầu đổi, bán hay gửi ngoại tệ vào tài khoản tiết kiệm thì việc gửi kiều hối qua ngân hàng là phương án thuận tiện và tối ưu nhất. Bên cạnh đó, ngân hàng thường có nhiều chính sách ưu đãi cho người nhận và gửi kiều hối vào tài khoản tiết kiệm.

Người chuyển kiều hối chỉ cần tới ngân hàng tại nước ngoài, cung cấp thông tin về người thụ hưởng bao gồm họ tên đầy đủ, số tài khoản và tên ngân hàng trong nước và làm thủ tục chuyển tiền. Nếu người nhận không có tài khoản tại ngân hàng thì người gửi cần bổ sung thêm thông tin nhân thân (số căn cước công dân/chứng minh thư/hộ chiếu/giấy tờ tương đương) kèm ảnh để ngân hàng làm thủ tục gửi kiều hối.

Hiện nay hầu hết các ngân hàng tại Việt Nam đều cung cấp dịch vụ chuyển và nhận tiền kiều hối từ các quốc gia trên thế giới. Khách hàng hãy liên hệ trực tiếp với nhân viên tại chi nhánh, phòng giao dịch tại các ngân hàng để được hướng dẫn thủ tục chi tiết nhất.

Chuyển tiền qua tổ chức bưu chính quốc tế

Trong trường hợp có nhu cầu gửi kiều hối nhanh, thủ tục ngắn gọn thì việc chuyển ngoại tệ qua các tổ chức bưu chính quốc tế là phương án được nhiều người lựa chọn. Mức phí cho dịch vụ tại các tổ chức này dao động từ 4 – 6% tùy theo chính sách của mỗi nơi. Ngoài ra, nếu bên nhận và bên gửi cùng sở hữu thẻ thanh toán quốc tế (VISA, Mastercard,…) thì có thể chuyển kiều hối thông qua thẻ.

Cá nhân mang kiều hối về Việt Nam

Nguồn kiều hối do cá nhân ở nước ngoài mang vào Việt Nam chiếm tỷ trọng khá cao trong tổng lượng kiều hối hàng năm. Tuy nhiên với cá nhân mang kiều hối về Việt Nam cần phải tuân thủ một số quy định của pháp luật, cụ thể là Điều 2 Thông tư 15/2011/TT-NHNN:

• Mang kiều hối phải khai báo với hải quan cửa khẩu: Với mọi khoản ngoại tệ có giá trị vượt mức 5,000 USD, khi làm thủ tục xuất nhập cảnh qua cửa khẩu quốc tế tại Việt Nam đều phải khai báo với hải quan. Nếu khoản ngoại tệ bằng hoặc thấp hơn 5,000 USD và cá nhân có nhu cầu gửi số tiền vào tài khoản thanh toán ngoại tệ của tổ chức tín dụng thì cũng phải thực hiện khai báo.
• Trường hợp ngoại lệ: Nếu cá nhân mang giấy tờ có giá như sổ tiết kiệm, séc du lịch, hoặc phương tiện thanh toán như thẻ ngân hàng,… thì không cần khai báo hải quan cửa khẩu.

Vai trò của chuyển kiểu hối

Kiều hối có vai trò rất quan trọng đối với nhiều nước trên thế giới. Đặc biệt là các nước đang phát triển. Đối với Việt Nam, kiều hối ngày càng trở nên quan trọng. Trong những năm gần đây, dòng kiều hối vào Việt Nam không ngừng gia tăng cả về số tuyệt đối và số tương đối so với GDP, góp phần bù đắp thâm hụt cán cân thương mại, xóa đói giảm nghèo, nâng cao mức sống của một bộ phận người dân nhận kiều hối.

Hiện nay, ngoài kiều hối thì cũng có những hình thức chuyển tiền đa dạng khác từ nước ngoài về Việt Nam. Chẳng hạn như: các nguồn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI) hay viện trợ. Song, thực tế, tất cả chúng ta đều thấy được rằng kiều hối là một nguồn ngoại tệ có tính ổn định nhất.

Thực tế cho thấy ngày càng có nhiều người chú ý và dùng dịch vụ liên quan đến ngành nghề này. Khi các chính sách, hiệp định về giao thương, kinh tế ngày càng được thông suốt giữa các đất nước, người Việt cũng không khó khăn hơn trong việc chuyển kiều hối về Tổ quốc. Kiều hối ngày càng đóng vai trò cần thiết trong cuộc sống thường nhật của người Việt Nam.

Kiều hối là tiền ngoại tệ tương đối ổn định, ngay cả khi có cuộc khủng hoảng kinh tế, đối với những loại tài chính khác như đầu tư ngoại quốc trực tiếp và tiền viện trợ. Kiều hối giúp cân bằng cán cân thương mại, tăng trưởng ngoại tệ dự trữ, và giúp cải thiện đời sống của người nhận. Cụ thể, có thể kể ra như sau:

• Kiều hối có vai trò tạo thêm nguồn lực cho nền kinh tế đất nước, giúp giảm bớt sự mất cân đối trong cán cân thanh toán. Và, từ đó chúng làm cải thiện dự trữ ngoại hối, giảm sức ép tăng tỷ giá,…
• Kiều hối có tác dụng cân bằng vãng lai, tăng dự trữ ngoại hối quốc gia và làm giảm thiểu sự phụ thuộc nguồn vốn nước ngoài. Trong đó, cũng có giảm thiểu sức ép tỷ giá của đồng đô la Mỹ.
• Kiều hối phát triển giúp tạo thêm công ăn việc làm cho người dân bằng cách đầu tư, kinh doanh của việt kiều. Đồng thời, chúng góp phần cải thiện ngân sách cho nhà ở, y tế, giáo dục, ổn định đời sống người dân.

Tình hình kiều hối Việt Nam năm 2022

Những năm gần đây, lượng kiều hối gửi về Việt Nam đạt trên 10 tỷ USD/năm, trong đó khoảng 25% đổ vào thị trường bất động sản. Năm 2021, Việt Nam đã vượt qua nhiều quốc gia khác để trở thành một trong 10 quốc gia nhận kiều hối lớn nhất thế giới với lượng tiền hơn 18,1 tỷ USD…

Nhiều chuyên gia nhận định tình hình kinh doanh bất động sản Việt Nam sắp tới có thể sẽ được cải thiện nhờ sự gia tăng dòng tiền từ nguồn vốn FDI và đặc biệt kiều hối trong khi số đông đang có mong muốn sở hữu nhà ở vào dịp cuối năm.

“Quý 4/2022, khả năng thanh khoản trên thị trường BĐS vẫn chậm nhưng tới cuối quý, các chỉ báo sẽ tốt hơn. Nguyên nhân vì trong quý cuối cùng của năm, các dòng lợi nhuận từ sản xuất kinh doanh thường rót vào bất động sản. Hơn nữa, vốn FDI đầu tư công cũng thường được đẩy mạnh trong khoảng thời gian này. Kiều hối đổ về nước dự kiến năm nay thu hút khoảng 14-16 tỷ USD, là trợ lực giúp thị trường cuối năm sẽ có thanh khoản tốt hơn”, ông Lê Đình Hảo, GĐ KD Batdongsan.com.vn nhận định.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Quốc Khánh, Phó Chủ tịch Hội Môi giới BĐS phân tích: “Cuối năm, bao giờ cũng có nguồn tiền kiều hối gửi về và thêm cổ tức từ kết quả kinh doanh trong năm, họ sẽ bắt đầu suy nghĩ xem nên bỏ tiền đó vào đâu. Năm nay, do nguồn cung sản phẩm hạn chế và giá bất động sản tại các đô thị lớn trên cả nước đang neo cao, vậy nên dự kiến nguồn tiền này có xu hướng đổ vào thị trường ở các tỉnh có tiềm năng về phát triển kinh tế, du lịch…

Sẽ không có làn sóng cắt lỗ ào ạt trên toàn thị trường như nhiều người vẫn đồn đoán, dự án nào cắt lỗ vẫn cứ cắt, còn dự án nào tăng giá vẫn sẽ cứ tăng. Bởi khẩu vị của người tiêu dùng đối với những dự án pháp lý chuẩn, có chất lượng, quy hoạch bài bản, thiết kế độc đáo vẫn luôn hiện hữu…

Với những dự án đạt tiêu chuẩn như thế, người ta mua không chỉ để đầu tư mà còn là “thẻ bài” khẳng định đẳng cấp của bản thânvà là món quà vô giá khi muốn báo hiếu, đền đáp công ơn ông bà cha mẹ hoặc làm tài sản cho thế hệ mai sau…”

Thực tế, nhiều Việt kiều có sẵn tiền đang tìm mua đầu tư nhà đất tại quê hương. Trong đó, phải kể đến Nghệ An, một trong những nơi có lượng kiều bào cũng như nhận dòng kiều hối lớn nhất cả nước.

Riêng trong lĩnh vực xuất khẩu lao động, năm 2021, Nghệ An đã đưa 11.210 người đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, năm 2022, ước tính con số này khoảng 13.550 người. Mức kiều hối bình quân họ gửi về quê từ 15-30 triệu đồng/người/tháng(theo công bố của Sở LĐ Thương binh và Xã hội tỉnh Nghệ An).

Đó là chưa tính đến nguồn ngoại hối đến từ những người đang định cư, công tác hay đi du học rồi ở lại làm việc… Với tinh thần yêu quê hương, gia đình, hướng về nguồn cội và muốn sở hữu cho bản thân hoặc người nhà một cơ ngơi khang trang làm điểm tựa khi trở về, những người Nghệ An xa xứ thường dành tiền để mua các bất động sản tại quê nhà.